Proteoglikany

Proteoglikany – wielkocząsteczkowe składniki substancji pozakomórkowej złożone z rdzenia białkowego połączonego kowalencyjnie z łańcuchami glikozaminoglikanów (siarczanu heparanu, siarczanu dermatanu, siarczanu keratanu, siarczanu chondroityny) o wysokim stopniu zróżnicowania.

Do grupy proteoglikanów nie wchodzi kwas hialuronowy, ponieważ nie tworzy wiązań kowalencyjnych z rdzeniem białkowym.

Mogą zawierać jednakowe (rzadko) lub różne GAG (glikozoaminoglikany).

Przykłady

• syndekan
• betaglikan
• serglikan
• perlekan
• wersikan
• dekorin
• biglikan
• fibromodulina

Funkcje proteoglikanów

• są składnikiem macierzy pozakomórkowej
• oddziałują z białkami adhezyjnymi takimi jak np. laminina
• wiążą polikationy i kationy. Dzięki temu dochodzi do hydratacji tkanki łącznej i nadania jej odpowiedniego napięcia
• mają właściwości żelujące, dzięki czemu "jak sita" wyłapują cząsteczki
• w kłębuszkach nerkowych modulują właściwości filtrujące poprzez wyłapywanie kationów
• jako białka niekolagenowe tworzą strukturę kości (biglikan, dekorin)
• wpływają na ściśliwość chrząstki (agrekan)
• mogą występować również wewnątrz komórki
• specyficznie oddziałują z kolagenami i elastyną