Przepona moczowo-płciowa (łac. diaphragma urogenitale) – warstwa mięśniowa zamykająca wraz z przeponą miednicy dolny otwór miednicy.
Układ mięśni dna miednicy
Otwór dolny miednicy jest zamknięty przez układ mięśni poprzecznie prążkowanych, które tworzą mięśniówkę dna. W przeciwieństwie do górnego zamknięcia, które stanowi jednowarstwą płytę mięśniową (przeponę), dolne zamknięcie składa się z dwóch płyt mięśniowych: przepony miednicy oraz przepony moczowo-płciowej. Obie warstwy częściowo się pokrywają. Przepona miednicza zamyka całe wyjście miednicy poza krótkim przednim odcinkiem. Przepona moczowo-płciowa wzmacnia najsłabszy punkt dna miednicy, gdzie jest ona osłabiona przez przebijający się przez nią przewód moczowo-płciowy.
Budowa
Jest to trójkątna płyta mięśniowo-włóknista, którego podstawa jest zwrócona ku tyłowi i dołowi, a wierzchołek ku przodowi i górze. Przepona jest równomiernej grubości około 1 cm. Tworzą ją głównie włókna mięśnia poprzecznego głębokiego krocza, tworzące główne podłoże przepony moczowo-płciowej. Jego włókna biorą początek na gałęzi kości kulszowej i gałęzi dolnej kości łonowej, przebiegają poprzecznie i kończą się na przeciwległych gałęziach. Oprócz niego w skład przepony wchodzą mięsień zwieracz cewki moczowej oraz mięsień poprzeczny powierzchowny krocza. Oprócz wspomnianych mięśni przepona moczowo-płciowa zawiera liczne wiązki mięśni gładkich.
Mięśnie przepony na obu powierzchniach są pokryte przez powięzie:
- od góry – powięź górna przepony moczowo-płciowej (łac. fascia diaphragmatis urogenitalis superior),
- od dołu – powięź dolna przepony moczowo-płciowej (łac. fascia diaphragmatis urogenitalis inferior).
Obie powięzie zrastają się ze sobą na przednich i tylnych brzegach, zrośnięte przednie brzegi tworzą więzadło poprzeczne krocza.
Przegrodę moczowo-płciową przez rozwór moczowo-płciowy przebija przewód moczowo-płciowy. U mężczyzny jest to tylko wąska cewka moczowa. U kobiety, oprócz cewki moczowej, przez dodatkowy otwór przenika pochwa. Powoduje to, że przepona moczowo-płciowa u kobiety jest luźniejsza, znacznie słabsza mechanicznie i w stanach patologicznych może dojść do wypadania narządu rodnego.
Unerwienie
Wszystkie mięśnie przepony moczowo-płciowej unerwione są przez gałęzie odchodzące od nerwu sromowego.
Bibliografia
- Adam Bochenek, Michał Reicher, Anatomia człowieka. Tom II. Trzewa, wyd. X, Warszawa: Wydawnictwo Lekarskie PZWL, 2018, ISBN 978-83-200-4501-7.
