Мы используем файлы cookie.
Продолжая использовать сайт, вы даете свое согласие на работу с этими файлами.

Równowaga kwasowo-zasadowa

Подписчиков: 0, рейтинг: 0

Równowaga kwasowo-zasadowa - stan utrzymania optymalnego stężenia jonów wodoru w przestrzeniach wewnątrzkomórkowych i zewnątrzkomórkowych ustroju będący wynikiem licznych mechanizmów homeostazy ustrojowej. W warunkach prawidłowych stężenie jonów wodorowych wewnątrz komórki wynosi 100 nmol/l co odpowiada pH ok. 7, a w przestrzeni zewnątrzkomórkowej 40±5 nmol/l (pH 7,35-7,45). Stałe stężenie jonów H+ oznacza się mianem izohydrii. Do oznaczenia parametrów równowagi kwasowo-zasadowej w organizmie człowieka stosuje się gazometrię.

Utrzymanie równowagi kwasowo-zasadowej wymaga:

  • Buforowania zmiennych stężeń jonu wodoru
  • Eliminację równoważników kwaśnych przez:
    • Płuca – regulacja oddechowa
    • Nerki – regulacja metaboliczna

Bufory

Wśród buforów w organizmie człowieka do najistotniejszych należą:

Nazwa buforu Reakcja Udział w pojemności buforującej krwi Przewaga w przestrzeni
Bufor wodorowęglanowy H2CO3 ↔ H+ + HCO3- 70% Zewnątrzkomórkowej
Bufor hemoglobinianowy HHb ↔ H+ + Hb- / HHbO2↔ H+ + HbO2 21% Wewnątrzkomórkowej
Bufor białczanowy R-COOH ↔ H+ + R-COO- 6% Wewnątrzkomórkowej
Bufor fosforanowy H2PO4- ↔ H+ + HPO42- 3% Zewnątrzkomórkowo

Regulacja oddechowa

Poprzez eliminację CO2 przez płuca w procesie oddychania możliwe jest utrzymanie prawidłowego ciśnienia parcjalnego CO2 (pCO2) we krwi i płynach ustrojowych, które dla krwi tętniczej powinno wynosić 32-45 mmHg. Proces ten, jest ściśle związany z możliwością dyfundowania CO2 z krwi, do przestrzeni powietrznych pęcherzyków płucnych. Również prężność tlenu (pO2) ma ścisły związek z prężnością CO2. Tę zależność opisuje fizjologicznie występujący efekt Bohra.

W wyniku upośledzonej eliminacji CO2 przez płuca dochodzi do kwasicy oddechowej. Natomiast w procesie pobudzenia ośrodka oddechowego i hiperwentylacji występuje zasadowica oddechowa.

Regulacja metaboliczna

Regulacja metaboliczna sprowadza się głównie do eliminacji jonów H+ i zapewnienia odpowiedniej puli zasady buforującej HCO3- przez nerki. Prawidłowe stężenie jonów HCO3- wynosi we krwi tętniczej 21-25 mmol/l. W tym procesie udział biorą następujące mechanizmy:

Zaburzenia metaboliczne których skutkiem jest utrata równowagi pomiędzy zasadą buforującą HCO3- a jonami H+, skutkujące przewagą jonów H+ określa się mianem kwasicy metabolicznej. Natomiast nadmierna kumulacja jonów HCO3- prowadzi do zasadowicy metabolicznej.

Zaburzenia równowagi kwasowo-zasadowej

Zaburzenia równowagi kwasowo-zasadowej rozpoznawane są za pomocą gazometrii krwi tętniczej.

Bibliografia

  • Jeremiasz Tomaszewski: Diagnostyka laboratoryjna. Warszawa: Wydawnictwo Lekarskie PZWL, 2001, s. 180-188. ISBN 83-200-3591-0.

Новое сообщение