| carcinoma papillare glandulae thyroideae | |
 Rak brodawkowaty tarczycy | |
| Klasyfikacje | |
| ICD-10 |
C73 |
|---|---|
| ICDO |
M8260/3 |
Rak brodawkowaty tarczycy (łac. carcinoma papillare glandulae thyroideae) − rodzaj raka tarczycy.
Epidemiologia
Rak brodawkowaty obserwuje się najczęściej spośród nowotworów złośliwych tarczycy. Stanowi on ponad 60% ich przypadków. Pojawia się najczęściej pomiędzy 20. a 40. rokiem życia.
Etiologia
W powstawaniu raka brodawkowatego tarczycy podejrzewa się udział protoonkogenu RET, kodującego białko receptorowe, podobnie jak w przypadku raka rdzeniastego. Carcinoma papillare występuje często wspólnie z zespołami polipowatości układu pokarmowego uwarunkowanymi genetycznie, jak zespół Cowden czy zespół Gardnera.
Nowotwór wywodzi się z komórek pęcherzykowych tarczycy.
Morfologia
Różne przypadki raka brodawkowatego tarczycy cechują się odmienną morfologią. Może on być pojedynczy lub wieloogniskowy, o powierzchni ziarnistej lub brodawkowatej, może posiadać torebkę (w 10%) lub nie. Zwykle od otaczającego miąższu odgranicza się słabo, naciekając go. Obserwuje się w jego obrębie włóknienie i wapnienie, a ogniska niewielkich zwapnień układają się koncentrycznie w ciałka piaszczakowate (spotyka się je w połowie przypadków tego raka).
Komórki zazwyczaj układają się w struktury brodawkowate, otaczające rdzeń z naczyniem jedną lub kilkoma warstwami. Przyjmują kształt sześcienny. Istnieje ponadto odmiana pęcherzykowa, a także wysokokomórkowa. Obserwuje się w jej przypadku komórki wysokie, walcowate, o cytoplazmie eozynofilnej. Mogą tworzyć struktury zarówno brodawkowate, jak i pęcherzykowe. Zbudowane z nich guzy osiągają też większe rozmiary, niż w przypadku najpospolitszej odmiany. Wyróżnia się też odmianę kolumnokomórkową, a także cechującą się rozległym stwardnieniem. W przypadku guza o średnicy nieprzekraczającej 1 cm zbudowanego z komórek wysoko zróżnicowanych używa się terminu microcarcinoma papillare.
Ważną dla rozpoznania cechę stanowi wygląd jądra komórek rakowych, o sfałdowanej błonie jądrowej tworzącej rowki. W obrębie określanej jako delikatna równomiernie rozproszona i przypominająca matowe szkło chromatyny stwierdza się inkluzje cytoplazmy, w barwieniu kwasochłonne.
Przebieg i diagnostyka
Zwykle nie daje większych objawów. Z powodu ruchomości guza w badaniu fizykalnym nie odróżnia się go od zmiany łagodnej. W przypadku powstania przerzutów do węzłów chłonnych szyjnych odnotowuje się ich powiększenie. Zaawansowany proces nowotworowy objawiać się może chrypką, kaszlem i trudnościami w połykaniu i oddychaniu.
W badaniu scyntygraficznym rak brodawkowaty ujawnia się zwykle jako guzek zimny. Rozpoznanie opiera się zazwyczaj na biopsji aspiracyjnej cienkoigłowej. Musi być ono potwierdzone przez badanie histologiczne materiału uzyskanego podczas operacji.
Rokowanie
Rokowanie określa się jako bardzo dobre. Gorsze rokowanie wiąże się z odmianą wysokokomórkową, spotykaną częściej u starszych ludzi. Rak daje przerzuty w pierwszej kolejności do węzłów chłonnych szyjnych. Przerzuty miejscowe znajdowano w 5-20% przypadków, odległe natomiast w 10-15%. Dziesięcioletnie przeżycie wynosi 98%, zależąc od budowy histologicznej nowotworu, naciekania sąsiednich tkanek i występowania przerzutów. W przypadku braku leczenia nowotwór prowadzi do śmierci.
