| |
| rezerwat przyrody | |
| Państwo | |
|---|---|
| Obwód | |
| Data utworzenia |
29 kwietnia 1966 roku |
| Powierzchnia |
166,16 km² |
| Ochrona |
kategoria IUCN – Ia (ścisły rezerwat przyrody) |
|
Położenie na mapie obwodu czelabińskiego
| |
|
Położenie na mapie Rosji
| |
 55°48′52″N 60°53′58″E/55,814444 60,899444
| |
Rezerwat przyrody „Wostoczno-Uralskij” (ros. Государственный природный заповедник «Восточно-Уральский») – ścisły rezerwat przyrody (zapowiednik) w obwodzie czelabińskim w Rosji. Znajduje się w rejonach kaslinskim i kunaszakskim, a jego obszar wynosi 166,16 km². Rezerwat został utworzony dekretem rządu Rosyjskiej Federacyjnej Socjalistycznej Republiki Radzieckiej z dnia 29 kwietnia 1966 roku.
Historia
29 września 1957 roku w zakładach Majak, w zamkniętym wówczas mieście Czelabińsk-40 (obecnie Oziorsk), doszło do katastrofy kysztymskiej, wypadku jądrowego, w wyniku którego skażony radioaktywnie został obszar o powierzchni 39 000 km². Dziewięć lat później na najbardziej skażonym terytorium, niedostępnym od katastrofy, został utworzony Rezerwat przyrody „Wostoczno-Uralskij”. Rozciąga się on z północy na południe na odległość 24 km, a z zachodu na wschód – 9 km. Skażenie radioaktywne na terenie rezerwatu jest nadal wysokie. Jest on jednym z dwóch rezerwatów na świecie, obok Poleskiego Państwowego Rezerwatu Radiacyjno-Ekologicznego na Białorusi (powstałego po katastrofie w Czarnobylu), który zajmuje się badaniem wpływu promieniowania na florę i faunę. Ochroną rezerwatu zajmuje się Rosatom.
Opis
Teren rezerwatu to lekko pofałdowana równina przylegająca do wschodnich zboczy Uralu Południowego. Płyną tu m.in. rzeki Tiecza i Karabołka oraz znajdują się dwa jeziora: Bierdianisz i Uruskul, na dnie których nagromadziło się dużo radioaktywnego mułu.
Flora
Terytorium rezerwatu charakteryzuje się roślinnością leśno-stepową: lasy brzozowe (70% terytorium) przeplatają się ze stepami. Czasami spotykane są sosny zwyczajne. Rośnie tu wiele rzadkich roślin, m.in.: lilia złotogłów, ostnica z gatunku Stipa dasyphylla, obuwik wielkopłatkowy, kruszczyk błotny, miodokwiat krzyżowy, jezierza morska, grzybienie północne. Przed katastrofą liczebność rzadkich roślin była 5–10 razy mniejsza. Na dawne grunty orne powróciła naturalna roślinność.
Fauna
Promieniowanie nie miało dużego wpływu na świat zwierząt. Żyje tu 217 gatunków ptaków, w tym gatunki rzadkie takie jak np.: gęgawa, łabędź niemy, żuraw zwyczajny, czapla siwa, orzeł przedni, bielik, raróg zwyczajny, sokół wędrowny, rybołów i pelikan kędzierzawy.
Ssaki w rezerwacie są dość powszechne (jest ich znacznie więcej niż na terenach niechronionych). Żyją tu m.in.: niedźwiedź brunatny, ryś euroazjatycki, lis rudy, wilk szary, borsuk azjatycki, kuna leśna, łasica pospolita, łoś euroazjatycki. W sumie jest 47 gatunków ssaków. Żyje tu również 5 gatunków płazów i 4 gatunki gadów.
Z ryb występują tu m.in.: stynka, leszcz i sielawa europejska. Czasami spotyka się zmutowanego okonia wielkości suma. Ryby z powodu promieniowania uległy mutacji bardziej zauważalnie niż inne zwierzęta.