Rosiczkowate

Rosiczkowate

Liście pułapkowe rosiczki okrągłolistnej
Systematyka
Domena	eukarionty
Królestwo	rośliny
Podkrólestwo	rośliny zielone
Nadgromada	rośliny telomowe
Gromada	rośliny naczyniowe
Podgromada	rośliny nasienne
Nadklasa	okrytonasienne
Klasa	Magnoliopsida
Nadrząd	goździkopodobne
Rząd	goździkowce
Rodzina	rosiczkowate
Nazwa systematyczna
Droseraceae Salisb. Parad. Lond. 2: ad t. 95. 1808

Rosiczkowate (Droseraceae Salisb.) – rodzina roślin mięsożernych spokrewniona z kilkoma rodzinami także roślin mięsożernych, tworzących klad bazalny w obrębie rzędu goździkowców (Caryophyllales). W niektórych ujęciach klad ten wyodrębniany jest w randze rzędu rosiczkowców (Droserales), ew. dzbanecznikowców (Nepenthales). Do rodziny tej zalicza się trzy rodzaje. Do niedawna włączano tu także rodzaj rosolistnik (Drosophyllum), współcześnie wyodrębniany w osobną rodzinę (systemy APG). Rosiczkowate spotykane są na różnych obszarach na wszystkich kontynentach z wyjątkiem Antarktydy. Rośliny tu zaliczane występują na różnych siedliskach, od wodnych (aldrowanda), po obszary okresowo suche, od siedlisk nadmorskich po wysokogórskie. W większości należą tu byliny, rzadziej rośliny jednoroczne.

Morfologia

Pokrój

Jest zróżnicowany i związane jest to z różnicami siedliskowymi zajmowanymi przez rośliny. Rodzaj aldrowanda (Aldrovanda) to rośliny wodne o łodydze z okółkami liści, pozostałe rodzaje obejmują rośliny rozetowe.

Liście

Pułapkowe, przy czym u rosiczek chwytają owady dzięki lepkiej wydzielinie, podczas gdy muchołówka (Dionaea) i aldrowanda zamykają ofiary we wnętrzu liścia.

Kwiaty

Niewielkie, 5-krotne, zebrane w wierzchotkowate lub wiechowate kwiatostany. Okwiat jest zróżnicowany. Pręciki tworzą jeden lub więcej (do 4) okółków. Słupek utworzony jest z trzech owocolistków tworzących wolne szyjki słupka lub zrośniętą, pojedynczą szyjkę. Zalążki formują się w nasadowej części zalążni, zwykle przyściennie. Sama zalążnia ma jedną komorę lub podzielona jest przegrodami owocolistków na trzy komory.

Systematyka

Rosiczkowate spokrewnione są z kilkoma rodzinami innych roślin owadożernych, tworzących klad bazalny w obrębie rzędu goździkowców (Caryophyllales) w ujęciu Angiosperm Phylogeny Website (2001...), systemu APG IV (2016) oraz wcześniejszych wersji tego systemu. W niektórych systemach klasyfikacyjnych ta grupa rodzin wyodrębniana jest w randze rzędu rosiczkowców (Droserales) (system Reveala z lat 1994-1999) lub dzbanecznikowców (Nepenthales) (system Reveala i Thorna z 2007). Rodziną siostrzaną dla rosiczkowatych są dzbanecznikowate (Nepenthaceae). Rodziny te rozdzieliły się według różnych badań ok. 76,8 lub 84,8 miliona lat temu. W dawniejszych systemach pewne podobieństwa powodowały łączenie rosiczkowatych z kapturnicowatymi w jednym rzędzie kapturnicowców (Sarraceniales) lub dzbanecznikowców (system Cronquista z 1981).

Pozycja systematyczna w kladzie polygonids w obrębie rzędu goździkowców według Angiosperm Phylogeny Website (aktualizowany system APG IV z 2016)

Pozycja według systemu Reveala (1994-1999)

Gromada okrytonasienne (Magnoliophyta Cronquist), podgromada Magnoliophytina Frohne & U. Jensen ex Reveal, klasa Rosopsida Batsch, podklasa ukęślowe (DilleniidaeTakht. ex Reveal & Tahkt.), nadrząd NepenthanaeTakht. ex Reveal, rząd rosiczkowce (Droserales Griseb.), rodzina rosiczkowate (Droseraceae Salisb.).

Podział rodziny na rodzaje

• aldrowanda Aldrowanda L.
• muchołówka Dionaea Sol. ex Ellis
• rosiczka Drosera L.

Współcześnie (np. system APG IV z 2016) wyłącza się zaliczany tu dawniej rodzaj rosolistnik. Pozostałe trzy rodzaje włączane do rosiczkowatych liczą 205 gatunków.