Skrupulatyzm (skrupulanctwo) – objaw nerwicy natręctw, jedna z możliwych form myśli obsesyjnych, w których głównym tematem staje się grzech. Osoba nim dotknięta nie ma pewności, czy poprawnie odbyła spowiedź, czy nie zataiła grzechu. W najmniejszym uchybieniu osoba ze skrupulatyzmem widzi grzech. Często towarzyszą temu myśli dotyczące kary za grzechy. W ciężkich przypadkach osoba dotknięta tym zaburzeniem rozwiązanie każdego problemu uważa za grzech. Zaburzeniu temu mogą towarzyszyć także inne obsesje. Ze względu na tematykę lęk może być szczególnie silny.
W teologii chrześcijańskiej występuje określenie sumienia skrupulanckiego, które jest zaliczane do deformacji sumienia i oznacza dostrzeganie grzechu tam, gdzie on w rzeczywistości nie występuje.
Termin pochodzi od łacińskiego Scripulum (ostry kamień), co ma oznaczać przeszywający ból na sumieniu.
Kościół katolicki ze zrozumieniem podchodzi do osób cierpiących na skrupulanctwo i dla tych ciężej dotkniętych skrupułami wypracował tzw. przywileje skrupulantów, które spowiednicy dostosowują do potrzeb określonych penitentów. Przywileje te wyartykułowano w książce "Skrupulantom na ratunek".
Uwagi
Bibliografia
- Emanuel Działa OP - Skrupulantom na ratunek
- red. Wacław Królikowski SJ - Świat moralnych lęków
- ks. Krzysztof Grzywocz - Przesłonięte światło
- o. Frederic William Faber - Postęp duszy, czyli wzrost w świętości (rozdział XVII - Skrupuły)
- Bruce M. Hyman, Cherry Pedrick - Pokonać OCD, czyli zaburzenia - obsesyjno-kompulsyjne
- św. Ignacy Loyola - Ćwiczenia duchowe
