| ameloblastoma | |
 Szkliwiak, obraz histologiczny, barwienie H-E | |
| Klasyfikacje | |
| ICD-10 |
D16 |
|---|---|
| D16.4 |
Kości czaszki i twarzy |
| D16.5 |
Żuchwa |
| ICDO |
M9310/0 |
| DiseasesDB | |
Szkliwiak (ang.-gr. ameloblastoma, od wczesnoangielskiego słowa amel, szkliwo i greckiego blastos, zarodek, pęd, pąk) – nowotwór o miejscowej złośliwości wywodzący się z ameloblastów listewki zębowej. W 4/5 przypadków występuje w okolicy zębów trzonowych w tylnej części żuchwy, rzadziej lokalizuje się w szczęce. Guz może dawać wznowy, nacieka okoliczne tkanki, ale przerzutuje bardzo rzadko. Szkliwiak rzadko jest bolesny i charakteryzuje się powolnym, wieloletnim wzrostem. Szkliwiak szczęki rokuje gorzej, ponieważ naciekając tkanki może niszczyć zatoki przynosowe, podstawę czaszki i mózg.
Nazwa
Typ łagodnej zmiany znany dziś jako ameloblastoma (szkliwiak) po raz pierwszy opisał Cusack w 1827 – wówczas jeszcze bez żadnej nazwy. W 1885 Malassez nadał nowotworowi nazwę adamantinoma. Ostatecznie w 1930 Ivey i Churchill zmienili nazwę na współcześnie używaną ameloblastoma. Nazwa adamantinoma oznacza dziś rzadką (poniżej 1% przypadków) odmianę nowotworu złośliwego kości. Należy zauważyć, że choć są to różne choroby, o odmiennej histologii i różnych wskaźnikach częstości złośliwienia, niektórzy autorzy nadal błędnie używają nazwy adamantinoma na określenie szkliwiaka (ameloblastoma).
Bibliografia
- Jain D, Jain VK, Vasishta RK, Ranjan P, Kumar Y. Adamantinoma: A clinicopathological review and update. „Diagn Pathol”. 3. 1, s. 8, 2008. DOI: 10.1186/1746-1596-3-8. PMID: 18279517.
- Jerzy Stachura, Wenancjusz Domagała: Patologia znaczy słowo o chorobie. T. 2. Kraków: Wydawnictwo PAU, 2003. ISBN 83-88857-65-7.
- Tomasz Kaczmarzyk i wsp.: Nowotwory zębopochodne i guzy nowotworopodobne kości szczękowych. Warszawa: Quintessence Polska, 2009. ISBN 978-83-85700-59-3.
