| Proboscidea | |||
| Illiger, 1811 | |||
 Przedstawiciel rzędu – słoń afrykański (Loxodonta africana) | |||
| Systematyka | |||
| Domena | |||
|---|---|---|---|
| Królestwo | |||
| Typ | |||
| Podtyp | |||
| Gromada | |||
| Podgromada | |||
| Infragromada | |||
| (bez rangi) | Paenungulata | ||
| Rząd |
trąbowce |
||
| Synonimy | |||
|
| |||
| Rodziny | |||
| |||
Trąbowce (Proboscidea) – rząd dużych ssaków z infragromady ssaków wyższych (Eutheria), ze słoniami, jako jedynymi żyjącymi przedstawicielami.
Występowanie
Opis
Współcześnie trąbowce są największymi zwierzętami lądowymi. Wyróżniają się obecnością trąby. Jest ona skomplikowanym narządem powstałym przez zrośnięcie się górnej wargi i nosa. Trąbę tworzy kilkanaście tysięcy włókien mięśniowych, co nadaje jej elastyczność. Koniec trąby jest zakończony jednym lub dwoma (zależnie od gatunku) palczastymi wyrostkami i jest bardzo wrażliwy na dotyk. Narząd ten służy do zbierania i przenoszenia do pyska pokarmu i wody, jako broń i do komunikacji dotykowej z innymi osobnikami.
Pochodzenie i pokrewieństwo
Trąbowce pojawiły się w zapisie kopalnym we wczesnym eocenie, ale przypuszczalnie wyewoluowały wcześniej. Niekiedy do trąbowców zalicza się niewielką rodziną prymitywnych antrakobunidów (Anthracobunidae), z której najprawdopodobniej wywodzą się właściwe trąbowce.
Badania genetyczne dowiodły, że trąbowce są spokrewnione blisko z brzegowcami (Sirenia) i góralkowcami (Hyracoidea). Nieoczekiwanie odkryto powiązania molekularne z innymi grupami rdzennie afrykańskich ssaków, takimi jak ryjkonosowe (Macroscelidea) i rurkoozębne, czyli mrówniki (Tubulidentata). Łącznie z kilkoma innymi wymarłymi już rzędami ssaków łączy się je w oddzielny klad Afrotheria.
Systematyka
Obecnie do rzędu trąbowców należy jedna występująca współcześnie rodzina:
- Elephantidae J.E. Gray, 1821 – słoniowate
Opisano również rodziny wymarłe:
- Amebelodontidae Barbour, 1927
- Barytheriidae Andrews, 1906 – baryteria
- Choerolophodontidae Gaziry, 1976
- Deinotheriidae Bonaparte, 1841 – deinoteria
- Gomphotheriidae Osborn, 1921 – gomfotery
- Hemimastodontidae McKenna, Bell, Shoshani & Tassy, 1997
- Mammutidae Hay, 1922 – mastodonty
- Moeritheriidae Andrews, 1906
- Numidotheriidae Shoshani & Tassy, 1992
- Palaeomastodontidae Andrews, 1906
- Phiomiidae Kalandadze & Rautian, 1992
- Stegodontidae Osborn, 1918
oraz rodzaje wymarłe o niepewnej pozycji systematycznej:
- Arcanotherium Delmer, 2009
- Eritherium Gheerbrant, 2009
- Eritreumm Shoshani, Walter, Abraha, Berhe, Tassy, Sanders, Marchant, Libsekal, Ghirmai & Zinner, 2006
- Saloumia Tabuce, Sarr, Adnet, Lebrun, Lihoreau, Martin, Sambou, Thiam & Hautier, 2019