| |||||||||||||||||||||||||||||
| |||||||||||||||||||||||||||||
| Ogólne informacje | |||||||||||||||||||||||||||||
| Wzór sumaryczny |
C29H39N5O8 |
||||||||||||||||||||||||||||
|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|
| Masa molowa |
585,6487 g/mol |
||||||||||||||||||||||||||||
| Wygląd |
pomarańczowy, drobny proszek |
||||||||||||||||||||||||||||
| Identyfikacja | |||||||||||||||||||||||||||||
| Numer CAS | |||||||||||||||||||||||||||||
| PubChem | |||||||||||||||||||||||||||||
| DrugBank | |||||||||||||||||||||||||||||
| |||||||||||||||||||||||||||||
| |||||||||||||||||||||||||||||
| |||||||||||||||||||||||||||||
| Klasyfikacja medyczna | |||||||||||||||||||||||||||||
| ATC | |||||||||||||||||||||||||||||
| |||||||||||||||||||||||||||||
| |||||||||||||||||||||||||||||
Tygecyklina (łac. tigecyclinum) – organiczny związek chemiczny, pochodna tetracyklin, pierwszy antybiotyk z nowej grupy antybiotyków glicylocyklinowych.
Mechanizm działania
Tygecyklina jest antybiotykiem bakteriostatycznym, którego mechanizm działania polega na hamowaniu procesu translacji w komórkach bakterii poprzez wiązanie się z podjednostką 30S rybosomu. Blokuje to przyłączanie aminoacylo-tRNA do miejsca A na rybosomie. Tym samym zahamowane zostaje wydłużanie łańcuchów polipeptydowych.
Mimo pokrewieństwa z tetracyklinami, na tygecyklinę nie działają dwa podstawowe mechanizmy oporności na tę grupę antybiotyków: ochrony rybosomu i pompy usuwającej lek z wnętrza komórki bakteryjnej. Nie wykazano również występowania oporności krzyżowej pomiędzy tygecykliną i innymi antybiotykami.
Aktywność przeciwbakteryjna
Gatunki bakterii, wobec których wykazano skuteczność tygecykliny:
- Enterococcus spp.,
- Staphylococcus aureus (w tym MRSA),
- Staphylococcus epidermidis,
- Staphylococcus haemolyticus,
- Streptococcus agalactiae,
- Streptococcus anginosus,
- Streptococcus intermedius,
- Streptococcus constellatus,
- Streptococcus pyogenes,
- paciorkowce grupy viridans,
- Citrobacter freundii,
- Citrobacter koseri,
- Enterobacter aerogenes,
- Enterobacter cloacae,
- Escherichia coli,
- Klebsiella oxytoca,
- Klebsiella pneumoniae,
- Serratia marcescens,
- Clostridium perfringens,
- Peptostreptococcus spp.,
- Prevotella spp.
Bakterie, wśród których często odnotowywano oporność nabytą:
- Acinetobacter baumannii,
- Bacteroides fragilis,
- Burkholderia cepacia,
- Morganella morganii,
- Providencia spp.,
- Proteus spp.,
- Stenotrophomonas maltophilia.
Oporność tych bakterii na tygecyklinę wiąże się głównie z nadekspresją wielolekowej nieswoistej pompy usuwającej antybiotyk z wnętrza komórki.
Farmakokinetyka
Tygecyklina podawana jest wyłącznie dożylnie, tak więc wykazuje pełną biodostępność. 71–89% podanej dawki wiąże się z białkami osocza. Lek charakteryzuje się bardzo dobrą dystrybucją tkankową. Największe stężenia tygecykliny stwierdza się w szpiku kostnym, śliniankach, tarczycy, śledzionie i nerkach. Nie wiadomo, czy lek przenika przez barierę krew-mózg.
Mniej niż 20% podanej dawki ulega przemianom metabolicznym w wątrobie. Głównymi metabolitami są: glukoronid, N-acetylowa pochodna oraz epimer.
Lek wydalany jest głównie z kałem, w większości w postaci niezmienionej. Okres półtrwania tygecykliny wynosi około 42 godzin.
Wskazania
Tygecyklina wskazana jest w leczeniu powikłanych zakażeń szczepami wrażliwymi na działanie tego antybiotyku, przede wszystkim:
- powikłanych zakażeń skóry i tkanek miękkich,
- powikłanych zakażeń jamy brzusznej.
Przeciwwskazania
- nadwrażliwość na tygecyklinę lub jakikolwiek inny składnik preparatu,
- nadwrażliwość na tetracykliny,
- ciąża,
- dzieci i młodzież do 18 roku życia,
- karmienie piersią (przeciwwskazanie względne).
Ostrzeżenia specjalne
- Tygecyklina, ze względu na swoje pokrewieństwo z tetracyklinami, może powodować takie same działania uboczne. Również z tego powodu tygecykliny nie należy stosować u pacjentów, u których wystąpiły objawy nadwrażliwości na tetracykliny oraz u dzieci i młodzieży w okresie wzrostu i dojrzewania.
- Tygecyklina może prowokować występowanie groźnych dla życia reakcji anafilaktycznych lub rzekomoanafilaktycznych.
- Lek może wywoływać ostre zapalenie trzustki, które z reguły ustępuje po przerwaniu leczenia tygecykliną.
- Pacjenci z zastojem żółci, leczeni tygecykliną, powinni znajdować się pod baczną obserwacją, gdyż wydalanie z żółcią jest główną drogą eliminacji tygecykliny z organizmu.
- Należy kontrolować czas protrombinowy u chorych leczonych tygecykliną i preparatami przeciwzakrzepowymi.
Interakcje
Tygecyklina zmniejsza klirens warfaryny, co może prowadzić do wydłużenia czasu protrombinowego. Stwierdzono również, że tygecyklina zmniejsza skuteczność doustnych leków antykoncepcyjnych.
Działania niepożądane
Do najczęściej występujących objawów niepożądanych należą wymioty, nudności i biegunka, które odnotowano u około 20% wszystkich pacjentów. Rzadziej obserwowano:
- wtórne zakażenia bakteryjne (np. ropnie),
- wydłużenie czasu protrombinowego,
- zawroty głowy,
- zapalenie żył,
- objawy gastryczne, takie jak bóle brzucha, niestrawność,
- zwiększenie aktywności aminotransferaz, amylazy oraz wzrost stężenia azotu mocznikowego we krwi,
- skórne reakcje alergiczne,
- bóle głowy,
Do bardzo rzadkich objawów niepożądanych można zaliczyć:
- ciężkie, zagrażające życiu wtórne zakażenia (posocznica),
- wstrząs septyczny,
- małopłytkowość,
- reakcje anafilaktyczne lub rzekomoanafilaktyczne,
- ostre zapalenie trzustki,
- reakcje alergiczne w miejscu wstrzyknięcia leku,
- zakrzepowe zapalenie żył,
Poza wymienionymi objawami, tygecyklina, podobnie jak inne antybiotyki, może wywołać rzekomobłoniaste zapalenie jelita grubego.
Preparaty
Bibliografia
- Sprawozdanie producenta preparatu (EPAR) – plik pdf. [dostęp 2009-04-04]. [zarchiwizowane z tego adresu (20 sierpnia 2007)]. (pol.)..
- Informacje o leku w DailyMed. [dostęp 2009-04-04]. (ang.). (pobierz plik pdf).
