Wady cewy nerwowej - grupa wrodzonych wad rozwojowych ośrodkowego układu nerwowego, które powstają podczas rozwoju płodowego.
Wady układu nerwowego związane z tworzeniem się i zamykaniem cewy nerwowej nazywane są dysrafiami i powstają w pierwszych 4 tygodniach rozwoju zarodka.
W prawidłowo przebiegającej ciąży do zamknięcia cewy nerwowej dochodzi do 30. dnia po zapłodnieniu. Jeśli jakieś czynniki spowodują zaburzenie tego procesu dochodzi do wystąpienia wad cewy nerwowej.
Należą do nich m.in.:
- bezmózgowie (łac. anencephalia)
- przepukliny oponowe,
- przepukliny oponowo-rdzeniowe
Zostało naukowo udowodnione, że podawanie kwasu foliowego kobietom w okresie przedkoncepcyjnym i pierwszych 12. tygodniach ciąży obniża o 70% liczbę występujących wad cewy nerwowej. Ten związek przyczynowo-skutkowy odkrył francuski genetyk Jérôme Lejeune.
Jednym z częstszych czynników indukujących wady cewy nerwowej są leki, szczególnie leki przeciwpadaczkowe (np. kwas walproinowy).
W Polsce od 1997 roku prowadzono Program Pierwotnej Profilaktyki Wad Cewy Nerwowej, który ma na celu upowszechnienie spożycia kwasu foliowego w dawce 0,4 mg przez wszystkie kobiety w wieku rozrodczym, które mogą zajść w ciążę jako profilaktyka wad cewy nerwowej.
