| Klasyfikacje | |
| ICD-10 | |
|---|---|
Wypadnięcie pępowiny – rzadkie powikłanie w czasie porodu zagrażające życiu płodu. Wypadnięta pępowina jest uciskana przez płód, co powoduje zatrzymanie zaopatrzenia płodu w utlenowaną krew (po przejściu przez łożysko). W wyniku tego dochodzi do szybkiego, postępującego zagrożenia życia płodu. Występuje w 0,14–0,62% porodów. Najkorzystniejsze dla płodu jest wykonanie natychmiastowego cięcia cesarskiego, przed pełnym rozwarciem szyjki macicy. W celu zmniejszenia nacisku na pępowinę układa się rodzącą w pozycji z wysokim uniesieniem miednicy oraz powstrzymuje się część przodującą rękami badającego.
Wyróżnia się wypadnięcie jawne (gdy pępowina znajduje się przed częścią przodującą płodu) i ukryte (gdy pępowina znajduje się pomiędzy częścią przodującą a miejscem jej zetknięcia z miednicą i nie jest dostępna w badaniu wewnętrznym). Jeśli sytuacja zachodzi przed pęknięciem błon płodowych, to taki stan określa się jako przodowanie pępowiny.
Czynniki ryzyka
Do czynników ryzyka zalicza się:
- zaburzenia ułożenia i położenia płodu
- ciążę mnogą
- niską masę urodzeniową, poród przedwczesny
- wielodzietność
- manipulacje położnicze
- wielowodzie
- wady rozwojowe lub blizny macicy
- długą i cienką pępowinę
- spontaniczne przerwanie błon płodowych
Rozpoznanie
Wypadnięcie pępowiny podejrzewa się w każdym przypadku nieprawidłowego rytmu serca płodu występującego po przerwaniu błon płodowych. Do najczęściej obserwowanych nieprawidłowości należy bradykardia, rzadziej występują głębokie zmienne deceleracje. Zarówno w przypadku pęknięcia błon płodowych, jak i przy zaburzeniach czynności serca płodu wykonuje się badanie wewnętrzne, które może pozwolić na rozpoznanie. W skrajnych przypadkach pępowina może być widoczna w sromie.
Rokowanie
Śmiertelność wśród płodów w przypadku wypadnięcia pępowiny wynosi 20–25%. Rokowanie jest zależne od szybkości ustalenia rozpoznania i zakończenia porodu. Źle rokuje wcześniactwo, obecność zielonych wód płodowych, słabe tętnienie naczyń pępowinowych i zaburzenia czynności serca płodu.
Bibliografia
- Grzegorz H. Bręborowicz, Beata Banaszewska: Położnictwo i ginekologia. T. 1, Położnictwo. Warszawa: Wydawnictwo Lekarskie PZWL, 2007, s. 414–418. ISBN 978-83-200-3540-7 (t. 1).
