Wypożyczalnia rowerów – punkt usługowy oferujący na zasadzie czasowego wypożyczenia za kaucją, po określonej cenie, pojazdy rowerowe, takie jak rower tradycyjny, tandem, rower transportowy czy riksza. Szczególnie popularne w rozwiniętych krajach zachodnich, takich jak: Holandia, Belgia, kraje skandynawskie, Niemcy, Hiszpania, Włochy, Polska.
Rodzaje wypożyczalni
- Komercyjne – stanowiące własność prywatną i działające na zasadzie maksymalizacji zysków; wyposażenie stanowią zazwyczaj zwykłe rowery dostępne w handlu, odpowiednio trwale oznakowane i ubezpieczone na wypadek kradzieży.
- Niekomercyjne, typu non-profit – tworzą publiczny system wypożyczania rowerów, często zarządzane są przez jednostki podległe władzom publicznym, działające na zasadzie zrównoważenia transportu miejskiego, odciążenia komunikacji publicznej i samochodowej, powodującej zatłoczenie miast, w obrębie większego systemu transportu. Próby wprowadzenia tego typu rozwiązań kończyły się czasem niepowodzeniem, rowery traktowane były jako łatwy łup, a więc niszczone i rozkradane (tak było w przypadku pierwszego tego typu wypożyczalni White bicycle w Amsterdamie), jednak coraz więcej miast wprowadza sieci bezobsługowych wypożyczalni (zob. np. listę systemów rowerów publicznych w Polsce). Przez analogię do transportu publicznego stosuje się określenie „rowery publiczne”. Zasadę współdzielenia rowerów, opartą na zasadzie bez prowizji, świadczą obiekty hotelowe, gastronomiczne oraz placówki informacji tzw. Tourist Point. Prowadząc usługi wypożyczania o charakterze uzupełniającym, które mają pokrywać jedynie część środków usługi, zachowując nie komercyjność.
Zalety systemu
Wypożyczalnie rowerów stanowią element uzupełnienia sieci komunikacyjno-transportowej miast. Współgrają z transportem kolejowym oraz masowym transportem miejskim. Mogą spełniać ważną rolę w odciążeniu ruchu samochodowego; przyczyniają się, poprzez masowe wykorzystanie roweru, do spadku niekorzystnych zjawisk towarzyszących transportowi samochodowemu takimi jak zanieczyszczenia, hałas, drgania gruntu.
Wypożyczalnie rowerów zwiększają ofertę turystyczną miejsc, w których są usytuowane – odpowiadają na rosnące zapotrzebowanie na aktywny wypoczynek mieszkańców miast oraz turystów. Pozwalają też na znaczne zwiększenie zasięgu dotarcia pieszych turystów – z kilku do kilkunastu/kilkudziesięciu kilometrów.