Zgorzel Fourniera

Zgorzel Fourniera

Klasyfikacje
ICD-10	N49.8 Choroby zapalne innych określonych męskich narządów płciowych
ICD-10	N76.8 Inne określone stany zapalne pochwy i sromu

Zgorzel Fourniera (ang. Fournier gangrene) – rodzaj martwiczego zakażenia (zgorzel), które najczęściej obejmuje skórę i tkankę podskórną moszny. Jeden z rodzajów martwiczego zapalenia powięzi.

Historia

Zgorzel Fourniera została po raz pierwszy opisana w 1764 przez Baurienne’a, a jej nazwa pochodzi od francuskiego wenerologa Jeana-Alfreda Fourniera, który w 1883 zaprezentował w swoich wykładach 5 przypadków.

Niektórzy historycy uważają, że zgorzel Fourniera był przyczyną śmierci Heroda Wielkiego.

Etiologia

W większości przypadków zgorzel Fourniera jest wywoływana przez mieszaną florę aerobową i anaerobową.

Następujące schorzenia mogą predysponować do rozwoju zgorzeli Fourniera:

• cukrzyca (najczęstszy czynnik)
• otyłość
• zaburzenia krążenia w obrębie miednicy małej
• nowotwory
• immunosupresja
• przewlekłe stosowanie kortykosteroidów
• alkoholizm
• narkomania.

Najczęstszymi czynnikami etiologicznymi są:

• paciorkowce
• gronkowiec
• bakterie beztlenowe
• bakterie z rodziny Enterobacteriaceae
• grzyby

Zapadalność

Od 1996 doniesiono w literaturze o 600 przypadkach zgorzeli Fourniera. Chorowały najczęściej osoby w 6. i 7. dekadzie życia ze współistniejącymi innymi chorobami. Jednakże zgorzel Fourniera nie podlega zgłoszeniom i nie występuje aż tak rzadko, zwłaszcza u chorych z cukrzycą. Sporadycznie opisywano analogiczne zakażenie u kobiet.

W Turcji 46% pacjentów ze zgorzelą miało cukrzycę, podczas gdy w innych badaniach wykazano, że jedna trzecia pacjentów miała cukrzycę, była niedożywiona lub uzależniona od alkoholu, a 10% było poddanych immunosupresji (chemoterapia, sterydy, nowotwory).

Objawy i przebieg

Początkowo występuje ból i obrzęk skóry moszny. Następnie dochodzi do rozszerzenia się procesu chorobowego na prącie, okolicę odbytu oraz powłoki brzuszne. Zajęte tkanki ulegają martwicy, występuje nieprzyjemny zapach ze zmienionych chorobowo miejsc oraz toksemia.

Leczenie

Zgorzel Fourniera jest problemem urologicznym wymagającym szybkiego podania antybiotyków dożylnie oraz chirurgicznego usunięcia tkanki martwiczej. Pomimo takiego postępowania, całkowita śmiertelność wynosi między 40% a 78%, jeśli przy przyjęciu są obecne cechy sepsy.

Bibliografia

• Zdzisław Dziubek, Ewa Duszczyk: Choroby zakaźne i pasożytnicze. Wyd. IV. Warszawa: Wydawnictwo Lekarskie PZWL, 2017, s. 130–131. ISBN 978-83-200-4534-5.

Linki zewnętrzne

• Fournier’s gangrene w bazie Who Named It (ang.)
• Zdjęcia na Emedicine.com przedstawiające zgorzel Fourniera