Chlorek sodu
|
Nazewnictwo
|
|
Nomenklatura systematyczna (IUPAC)
|
chlorek sodu
|
Inne nazwy i oznaczenia
|
sól sodowa kwasu chlorowodorowego, potocznie: sól, sól kuchenna
|
|
Ogólne informacje
|
Wzór sumaryczny
|
NaCl
|
Masa molowa
|
58,44 g/mol
|
Wygląd
|
bezbarwne (lub białe), sześcienne kryształy o słonym smaku
|
Minerały
|
halit
|
Identyfikacja
|
Numer CAS
|
7647-14-5
|
PubChem
|
5234
|
DrugBank
|
DB09153
|
InChI
|
InChI=1S/ClH.Na/h1H;/q;+1/p-1
|
InChIKey
|
FAPWRFPIFSIZLT-UHFFFAOYSA-M
|
|
|
|
|
Podobne związki
|
Inne aniony
|
NaF, NaBr, NaI
|
Inne kationy
|
LiCl, KCl, RbCl, CsCl
|
Jeżeli nie podano inaczej, dane dotyczą stanu standardowego (25 °C, 1000 hPa)
|
|
Klasyfikacja medyczna
|
ATC
|
A12CA01, B05CB01, B05XA03, S01XA03
|
Chlorek sodu, NaCl – nieorganiczny związek chemiczny z grupy chlorków, sól kwasu solnego i sodu. Stanowi podstawowy składnik soli kuchennej, soli warzonej i soli drogowej.
Występowanie
W przyrodzie występuje m.in. jako halit, minerał tworzący pokłady soli kamiennej, a w postaci rozpuszczonej w wodzie morskiej oraz w wodach mineralnych (najwięcej w tzw. solankach). Chlorek sodu jest także składnikiem płynów pozakomórkowych organizmów żywych (zwłaszcza zwierzęcych).
Właściwości termochemiczne
Zastosowanie
Chlorek sodu stosowany jest jako środek spożywczy, nadający jedzeniu słony smak. Jest także używany w przemyśle szklarskim i garbarstwie oraz do konserwacji żywności. Stanowi surowiec do otrzymywania kwasu solnego, sodu, chloru, wodorotlenku sodu i węglanu sodu (sody).
Jest wykorzystywany do roztapiania śniegu i lodu z ulic i chodników, gdyż roztwór wody i chlorku sodu zamarza przy bardzo niskich temperaturach.
Jest używany w spektroskopii oraz w chłodnictwie (z lodem tworzy mieszaninę oziębiającą, w tym przypadku temperatura tego roztworu może wynosić nawet −21,5 °C).
Znaczenie biologiczne
Chlorek sodu, spożywany zwykle jako sól kuchenna, jest głównym źródłem jonów Na+ i Cl− dla ludzi i zwierząt. Jony Na+ odgrywają kluczową rolę w wielu procesach fizjologicznych od gospodarki wodnej, przez utrzymywanie stałego ciśnienia krwi, po działanie układu nerwowego. Spożywanie chlorku sodu jest niezbędne do życia, a jego dzienne zapotrzebowanie u dorosłego człowieka wynosi około 5 g. Współczesna dieta dostarcza zwykle kilkukrotnie większą ilość soli. Jest ona obecna w większości produktów spożywczych, jak choćby chleb, masło, sery, wędliny itp. Szacuje się, że dzienne spożycie soli w Polsce w przeliczeniu na osobę wynosi ok. 11 g.
Badania naukowe udowodniły związek między nadmiernym spożyciem soli kuchennej i rozwojem nadciśnienia tętniczego.
0,9% roztwór wodny chlorku sodu, nazywany solą fizjologiczną, jest używany w medycynie jako płyn infuzyjny. Roztwór o takim stężeniu jest izoosmolarny z osoczem krwi.
Zobacz też
Linki zewnętrzne
- Chlorek sodu, [w:] Indeks Leków MP [online], opis substancji, Medycyna Praktyczna [dostęp 2010-08-21] .
A12: Preparaty uzupełniające niedobór składników mineralnych
A12A – Związki wapnia |
|
A12B – Związki potasu |
|
A12C – Inne preparaty uzupełniające niedobór składników mineralnych |
A12CA – Związki sodu |
|
A12CB – Związki cynku |
|
A12CC – Związki magnezu |
|
A12CD – Związki fluoru |
|
A12CE – Związki selenu |
|
|
B05: Preparaty krwiozastępcze i roztwory do wlewów
B05A – Krew i preparaty krwiopochodne |
B05AA – Preparaty krwiozastępcze i frakcje białkowe osocza |
|
B05AX – Inne preparaty krwiopochodne |
|
|
B05B – Roztwory do wlewów dożylnych |
B05BA – Roztwory do żywienia pozajelitowego |
|
B05BB – Roztwory wpływające na równowagę elektrolitową |
|
B05BC – Roztwory wywołujące diurezę osmotyczną |
|
|
B05C – Roztwory do płukania |
B05CA – Środki przeciwinfekcyjne |
|
B05CB – Roztwory soli |
|
B05CX – Inne roztwory do płukania |
|
|
B05X – Dożylne roztwory uzupełniające |
B05XA – Roztwory elektrolitowe |
|
B05XB – Aminokwasy |
|
B05XX – Inne uzupełniające roztwory dożylne |
|
|
S01: Leki oftalmologiczne
S01A – Leki stosowane w zakażeniach oczu |
S01AA – Antybiotyki |
|
S01AB – Sulfonamidy
|
|
S01AD – Preparaty przeciwwirusowe |
|
S01AX – Inne |
|
S01AX – Inne |
|
|
S01B – Leki przeciwzapalne |
S01BA – Kortykosteroidy |
|
S01BB – Kortykosteroidy w połączeniach z lekami rozszerzającymi źrenice |
|
S01BC – Niesteroidowe leki przeciwzapalne |
|
|
S01C – Połączenia leków przeciwzapalnych z przeciwinfekcyjnymi |
S01CA – Połączenia kortykosteroidów z lekami przeciwinfekcyjnymi |
|
S01CB – Połączenia kortykosteroidów, leków przeciwinfekcyjnych i leków rozszerzających źrenice |
|
S01CC – Niesteroidowe leki przeciwzapalne w połączeniach z lekami przeciwinfekcyjnymi |
|
|
S01E – Leki stosowane w jaskrze i zwężające źrenicę |
S01EA – Sympatykomimetyki stosowane w jaskrze |
|
S01EB – Parasympatykomimetyki |
|
S01EC – Inhibitory anhydrazy węglanowej |
|
S01ED – Leki β-adrenolityczne |
|
S01EE – Analogi prostaglandyn
|
|
S01EX – Inne |
|
|
S01F – Leki rozszerzające źrenicę |
S01FA – Preparaty przeciwcholinergiczne |
|
S01FB – Preparaty sympatykomimetyczne (bez preparatów stosowanych w jaskrze) |
|
|
S01G – Leki zmniejszające przekrwienie oraz przeciwalergiczne |
|
S01H – Środki znieczulające miejscowo |
|
S01J – Preparaty diagnostyczne |
|
S01K – Preparaty pomocnicze w chirurgii oka |
S01KA – Substancje wiskoelastyczne |
|
S01KX – Inne |
|
|
S01L – Leki stosowane w leczeniu zaburzeń naczyniowych oka |
S01LA – Leki przeciwneowaskularyzacyjne |
|
|
S01X – Pozostałe leki oftalmologiczne |
S01XA – Inne preparaty oftalmologiczne |
|
|