Klomipramina

Klomipramina

Ogólne informacje
Wzór sumaryczny	C19H23ClN2
Masa molowa	314,86 g/mol
Identyfikacja
Numer CAS	303-49-1
PubChem	2801
DrugBank	DB01242
InChI InChI=1S/C19H23ClN2/c1-21(2)12-5-13-22-18-7-4-3-6-15(18)8-9-16-10-11-17(20)14-19(16)22/h3-4,6-7,10-11,14H,5,8-9,12-13H2,1-2H3 InChIKey GDLIGKIOYRNHDA-UHFFFAOYSA-N
Właściwości Rozpuszczalność w wodzie 0,294 mg/l Temperatura topnienia 191,5–192 °C Temperatura wrzenia 160–170 °C (0,3 mmHg) logP 5,19
Niebezpieczeństwa Karta charakterystyki: dane zewnętrzne firmy Sigma-Aldrich [dostęp 2018-03-31] Globalnie zharmonizowany system klasyfikacji i oznakowania chemikaliów Na podstawie podanej karty charakterystyki chlorowodorek klomipraminy Niebezpieczeństwo Zwroty H H302, H361d, H410 Zwroty P P280, P301+P312+P330
Jeżeli nie podano inaczej, dane dotyczą stanu standardowego (25 °C, 1000 hPa)
Klasyfikacja medyczna
ATC	N06AA04
Farmakokinetyka Działanie przeciwdepresyjne, przeciwlękowe Biodostępność ok. 50% (doustnie) Okres półtrwania 19–37 godzin (klomipramina) 54–77 godzin (demetyloklomipramina) Metabolizm wątrobowy Wydalanie z moczem
Uwagi terapeutyczne Drogi podawania doustnie, domięśniowo, dożylnie

Klomipramina – organiczny związek chemiczny z grupy dibenzoazepin, trójpierścieniowy lek przeciwdepresyjny, chlorowana pochodna imipraminy. Do lecznictwa wprowadzony w latach 60. XX wieku przez szwajcarski koncern Novartis.

Mechanizm działania

Klomipramina hamuje wychwyt zwrotny serotoniny i noradrenaliny ze szczeliny synaptycznej (wychwyt serotoniny jest hamowany w znacznie większym stopniu), zaś jej główny metabolit, demetyloklomipramina, silniej hamuje wychwyt noradrenaliny. Klomipramina blokuje również receptory muskarynowe, histaminowe, dopaminergiczne, serotoninergiczne oraz receptory α.

Farmakokinetyka

Biodostępność po podaniu doustnym wynosi ok. 50%. Maksymalne stężenie w osoczu występuje po około 2–6 godzinach (średnio 4,7 godziny) po podaniu doustnym. Wiąże się w około 97–98% z białkami osocza, głównie z albuminami. Klomipramina jest metabolizowana w wątrobie. Jej okres półtrwania wynosi ok. 32 godziny (zakres 19–37 h), a jej metabolit, N-demetyloklomipramina, ma okres półtrwania ok. 69 godzin (zakres 54–77 h).

Tak jak w przypadku innych antydepresantów trójpierścieniowych, za działanie przeciwhistaminowe klomipraminy i działania niepożądane, takie jak sedacja i senność jest odpowiedzialna blokada receptora H₁. Z kolei antagonizm receptora α₁-adrenergicznego może powodować hipotonię ortostatyczną i zawroty głowy. Hamowanie muskarynowych receptorów jest odpowiedzialne za antycholinergiczne skutki uboczne klomipraminy, takie jak suchość w ustach, zaparcia, zatrzymanie moczu, niewyraźne widzenie i zaburzenia funkcji poznawczych czy pamięci.

Wskazania

• Zaburzenia depresyjne o różnym podłożu (np. depresja endogenna, depresja nerwicowa etc.)
• Dysmorfofobia
• Katapleksja powiązana z narkolepsją
• Depersonalizacja
• Zaburzenia obsesyjno-kompulsyjne
• Fobie
• Zespół lęku napadowego
• Przewlekłe stany bólowe
• Przedwczesny wytrysk
• Moczenie nocne u dzieci (powyżej 5 lat)

Metaanaliza przeprowadzona w 1989 r. wykazała, że spośród fluoksetyny, fluwoksaminy, klomipraminy i sertraliny, klomipramina jest najskuteczniejszą w leczeniu zaburzeń obsesyjno-kompulsywnych.

Przeciwwskazania

• uczulenie na lek
• stosowanie inhibitorów MAO
• niedawno przebyty zawał serca

Należy zachować szczególną ostrożność w przypadku:

• padaczki,
• schizofrenii
• jaskry
• nadczynności tarczycy
• chorób wątroby i nerek
• alkoholizmu

Działania niepożądane

• senność
• nadmierne pocenie
• ból głowy
• zaparcia
• suchość błon śluzowych
• niepokój
• nudności
• kołatanie serca
• zaburzenia akomodacji
• zaburzenia seksualne
• wysypka

Działania niepożądane stopniowo ustępują po upływie ok. 2 tygodni.

Dawkowanie

Ustala lekarz, zazwyczaj: tabletki powlekane 10 mg, 25 mg 2–3 razy na dobę, lub jedna 75 mg o przedłużonym uwalnianiu raz na dobę. Lek jest dostępny w Polsce pod dwiema nazwami handlowymi: Anafranil oraz Hydiphen.

Bibliografia

• MałgorzataM. Rzewuska MałgorzataM., Leczenie zaburzeń psychicznych, wyd. 3, Warszawa: PZWL, 2006, ISBN 83-200-3354-3 .^{[potrzebny numer strony]}