Białka ostrej fazy

Białka ostrej fazy – grupa białek surowicy krwi syntetyzowanych przez wątrobę, których stężenie we krwi zmienia się w wyniku odpowiedzi na proces zapalny. Jest to tzw. odpowiedź ostrej fazy. W przebiegu procesów zapalnych komórki zapalne (głównie neutrofile i makrofagi) uwalniają mediatory stanu zapalnego, w tym interleukiny IL-1, IL-6, IL-8 i TNF-α, co prowadzi do wzrostu syntezy pewnych białek oraz spadku produkcji innych. W związku z tym białka ostrej fazy dzieli się na pozytywne i negatywne.

• pozytywne białka ostrej fazy – te, których stężenie wzrasta w ostrej fazie:
  • białko C-reaktywne (CRP)
  • α₁-antytrypsyna
  • α₁-antychymotrypsyna
  • kwaśna α₁-glikoproteina
  • haptoglobina
  • hepcydyna
  • ceruloplazmina
  • plazminogen
  • fibrynogen (w osoczu)
  • prokalcytonina (PCT)
  • ferrytyna
  • surowiczy amyloid A (SAA)
  • surowiczy amyloid P (SAP)
  • komplement C₃
  • komplement C₄

• ujemne białka ostrej fazy – pozostałe białka, te, których stężenie spada podczas infekcji:
  • albuminy
  • prealbuminy
  • transferryna
  • antytrombina

Znaczenie kliniczne

Białka ostrej fazy, szczególnie CRP, są markerem stanu zapalnego. Ich stężenie koreluje z OB.

Bibliografia

• A. Dembińska-Kieć, J.W. Naskalski (red.): Diagnostyka laboratoryjna z elementami biochemii klinicznej. Wyd. 3 popr. i uzupełn. Wrocław: Elsevier Urban & Partner, 2010. ISBN 978-83-7609-137-2.brak strony w książce
• Krzysztof Bryniarski: Immunologia dla studentów wydziałów medycyny i lekarzy. Wrocław: Edra Urban & Partner, 2017. ISBN 978-83-65625-62-5.brak strony w książce