| |||||||||||||||||
| |||||||||||||||||
| Ogólne informacje | |||||||||||||||||
| Wzór sumaryczny |
C21H26O5 |
||||||||||||||||
|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|
| Masa molowa |
358,43 g/mol |
||||||||||||||||
| Wygląd |
biały krystaliczny proszek bez zapachu i długo utrzymującym się gorzkim smaku |
||||||||||||||||
| Identyfikacja | |||||||||||||||||
| Numer CAS | |||||||||||||||||
| PubChem | |||||||||||||||||
| DrugBank | |||||||||||||||||
| |||||||||||||||||
| |||||||||||||||||
| |||||||||||||||||
| Jeżeli nie podano inaczej, dane dotyczą stanu standardowego (25 °C, 1000 hPa) | |||||||||||||||||
| Klasyfikacja medyczna | |||||||||||||||||
| ATC | |||||||||||||||||
| Stosowanie w ciąży |
kategoria C |
||||||||||||||||
| |||||||||||||||||
| |||||||||||||||||
Prednizon – organiczny związek chemiczny, syntetyczny glikokortykosteroid, analog kortyzolu.
Działanie
W wątrobie przekształcany jest do postaci farmakologicznie aktywnej – prednizolonu – o silnym działaniu przeciwzapalnym. Przyjmuje się, że 5 mg prednizonu wykazuje działanie przeciwzapalne równoważne 4 mg metyloprednizolonu lub triamcynolonu, 0,75 mg deksametazonu, 0,6 mg betametazonu lub 20 mg hydrokortyzonu. Jego działanie mineralokortykosteroidowe stanowi ok. 60% aktywności hydrokortyzonu.
Prednizolon hamuje gromadzenie się komórek w rejonie ogniska zapalnego, hamuje fagocytozę, działa spowalniająco na proces podziałów komórek, podnosi we krwi poziom glukozy i cholesterolu, pobudza syntezę glikogenu, wzmaga rozkład białek i wydalanie z moczem potasu i wapnia, zatrzymuje w organizmie sód. Podnosi we krwi poziom hemoglobiny i liczbę erytrocytów.
Zastosowanie
Ma działanie przeciwalergiczne i przeciwzapalne, hamuje reakcje immunologiczne.
Prednizon stosowany jest między innymi w:
- Zaburzeniach endokrynologicznych:
- choroba Addisona,
- wtórna niewydolność kory nadnerczy,
- wrodzona hiperplazja nadnerczy,
- hiperkalcemia związana z chorobą nowotworową.
- Chorobach alergicznych nie reagujących na inne metody leczenia.
- Chorobach autoimmunologicznych:
- autoimmunologiczne zapalenie wątroby,
- toczeń rumieniowaty układowy,
- pęcherzyca,
- niedokrwistość hemolityczna nabyta (niedokrwistość Addisona-Biermera),
- stwardnienie rozsiane,
- sarkoidoza,
- reumatoidalne zapalenie stawów,
- wrzodziejące zapalenie jelita grubego,
- choroba Leśniowskiego-Crohna,
- zespół Sjögrena,
- choroba Hortona.
- Chorobach nowotworowych (w połączeniu z odpowiednim leczeniem przeciwnowotworowym):
Przeciwwskazania
Prednizon jest przeciwwskazany u chorych z układowymi zakażeniami grzybiczymi, ze względu na ryzyko nasilenia zakażenia.
Nie powinien być również stosowany u kobiet w ciąży i karmiących piersią, gdyż zwiększa ryzyko wad rozwojowych płodu (np. rozszczepienie podniebienia), może także powodować niewydolność nadnerczy u płodu i noworodka.
Interakcje
W przypadku stosowania prednizonu razem z niesteroidowymi lekami przeciwzapalnymi istnieje zwiększone ryzyko aktywacji choroby wrzodowej i krwawień z przewodu pokarmowego.
Stosowanie z lekami immunosupresyjnymi zwiększa ryzyko zakażenia i rozwoju chłoniaków.
Skutki uboczne
Prednizon może powodować immunosupresję, osteoporozę, sprzyja nadciśnieniu tętniczemu, cukrzycy i chorobie wrzodowej żołądka. Powoduje przyrost masy ciała i obrzęki, zakłócenia menstruacji u kobiet, wzmaga pobudzenie ruchowe i psychiczne. Może wywoływać bezsenność, depresję a także sprzyjać rozwojowi jaskry i zaćmy. Powoduje zaniki skóry i charakterystyczne, czerwone rozstępy skórne.
Wpływa na wzrost owłosienia u kobiet (hirsutyzm), hamuje procesy regeneracyjne organizmu, wywołuje zmniejszenie libido i może przyczyniać się do zaniku nadnerczy.
Preparaty w Polsce
W Polsce rozprowadzany jest w postaci tabletek Encorton i czopków Rectodelt, oba na receptę.
Uwagi
Ze względu na ryzyko supresji nadnerczy i zmniejszenia wydzielania endogennych glikokortykosteroidów, prednizon, zwłaszcza po długotrwałym stosowaniu, należy odstawiać stopniowo.
